Inductie, keramisch of gas: wat zijn de voordelen en nadelen?
© nerudol

Inductie, keramisch of gas: wat zijn de voordelen en nadelen?

Ben je op zoek naar een nieuwe kookplaat? Dan sta je meteen voor een belangrijke keuze: welk type kookplaat past het beste bij jou? Er zijn drie hoofdtypes om uit te kiezen: gaskookplaten, keramische kookplaten en inductiekookplaten. Elk type heeft zijn eigen kenmerken, voordelen en aandachtspunten. Hoe dat zit, leggen we graag uit.

In dit artikel vind je een aantal tips waarmee je kunt bepalen wat de beste kookplaat voor jou is. Deze onderwerpen komen aan bod: • Koken op gas • Op gas of elektrisch koken? • Elektrisch koken: inductie of keramisch? • Hoe werkt koken op inductie? • Hoe werkt keramisch koken? • Het verschil tussen inductie en keramisch • Andere zaken waar je nog op moet letten bij het kiezen van een kookplaat

Koken op gas

Koken op gas heeft verschillende voordelen. Om te beginnen kun je de warmte van een gaskookplaat heel goed en gemakkelijk regelen: een kwestie van de vlam hoger of lager zetten. Je ziet meteen wat je doet en je eten brandt minder snel aan. Het tweede voordeel van koken op gas is dat een gaskookplaat relatief goedkoop in de aanschaf is. Op een gaskookplaat kook je dus gemakkelijk en goedkoop.

Het grootste nadeel van het koken op gas is dat het niet de meest efficiënte manier van koken is. Er gaat namelijk tot wel 50 procent van de warmte verloren. Daarnaast duurt koken op een gaskookplaat ook iets langer dan koken op een elektrische kookplaat. Een tweede nadeel is dat een gaskookplaat moeilijker schoon te maken is, zeker als je iets hebt laten overkoken of er etensresten zijn ingebrand.

©sebos

Op gas of elektrisch koken?

Je kunt natuurlijk ook kiezen voor elektrisch koken – dat is wat steeds meer mensen doen. Vergeleken met koken op gas biedt een stuk meer gebruiksgemak. Door het vlakke, gladde oppervlak kun je elektrische kookplaten namelijk veel makkelijker schoonmaken dan gaskookplaten.

We kunnen koken op gas en elektrisch koken ook vergelijken op kosten. Wat is tegenwoordig voordeliger? Het verbruik van elektrisch koken varieert, afhankelijk van het type kookplaat. Een inductiekookplaat gebruikt gemiddeld 175 kWh per jaar, terwijl een keramische kookplaat rond de 225 kWh per jaar verbruikt. Een gaskookplaat verbruikt gemiddeld 37 m³ gas per jaar.

Koken op gas was jarenlang de voordeligere optie, maar door de fors gestegen gasprijzen is dit niet langer vanzelfsprekend. Elektriciteitstarieven blijven ook schommelen, maar met de opkomst van zonnepanelen en energiecontracten die groene stroom stimuleren, kan elektrisch koken – zeker met een inductiekookplaat – steeds aantrekkelijker worden.

Rekenvoorbeeld – Prijspeil december 2024 De jaarlijkse kosten per type kookplaat, gebaseerd op de gemiddelde prijzen van december 2024, zijn als volgt: Inductiekookplaat: € 52,50 per jaar (175 kWh × € 0,30 per kWh) Keramische kookplaat: € 67,50 per jaar (225 kWh × € 0,30 per kWh) Gaskookplaat: € 54,02 per jaar (37 m³ × € 1,46 per m³) Door op de links te klikken, ga je naar de actuele gas- of stroomprijs zoals bijgehouden door de ANWB. Zijn de tarieven veranderd, dan kun je zelf snel de nieuwe rekensom maken.

Elektrisch koken: inductie of keramisch?

Binnen de categorie elektrisch koken zijn er twee soorten kookplaten: de inductiekookplaat en de keramische kookplaat. Om je te helpen bij het vinden van de beste kookplaat, gaan we in de volgende alinea dieper op beide soorten in.

Hoe werkt koken op inductie?

Er zijn verschillende typen inductieplaten, van volledige inductie tot een combinatie tussen inductie en gas. Bij een inductie kookplaat zorgt een elektromagnetisch veld voor verhitting. Om specifiek te zijn, worden elektrische stromen in draden opgewekt door veranderingen van het aanwezige magnetische veld. Er wordt daarom ook vaak gesproken over magnetische inductie.

Bij koken op inductie wordt er pas warmte opgewekt nadat je een geschikte pan op de kookplaat plaatst. Wanneer je de pan weer van de plaat haalt, is de plaat dan ook niet heet, maar alleen warm. Koken met een inductiekookplaat is zodoende veiliger dan koken op gas. Een van de andere voordelen van koken op een inductiefornuis is dat de pannen snel warm zijn.

Er zijn echter ook nadelen. Zo heb je om te kunnen koken op inductie (soms) nieuwe pannen nodig. Een ander nadeel is dat inductieplaten qua aanschafkosten vaak de duurste kookplaten zijn.

©Kirill Gorlov

Hoe werkt keramisch koken?

Een keramische kookplaat werkt met metalen spiralen die middels elektriciteit worden verwarmd. Deze verwarmingselementen worden bedekt met een glasplaat en gloeien rood als ze heet zijn. Volgens velen is keramisch koken zelfs makkelijker dan koken op gas. Net als bij een gasfornuis kun je meestal aan een knop draaien om het verwarmingselement aan te zetten. Daarnaast heb je bij keramisch koken niet per se nieuwe pannen nodig.

Een nadeel van de keramische kookplaat is dat het verwarmen en afkoelen van de platen langzaam gaat en de temperatuur niet zo heel nauwkeurig te regelen is. Bij keramische kookplaten ligt je stroomverbruik hoger dan bij koken op inductie.

Het verschil tussen inductie en keramisch

Als je voorkeur uitgaat naar elektrisch koken, kun je kiezen tussen keramisch of inductie. Maar wat is het verschil tussen inductie en keramisch? Om te beginnen heb je om te koken op inductie (soms) inductiepannen nodig. Deze pannen hebben een platte, dikke en magnetiseerbare bodem die de opgewekte warmte goed kan verdelen. Bij het koken op een keramische kookplaat kun je sowieso ook niet-metalen pannen gebruiken.

Een tweede verschil heeft te maken met stroomverbruik. We beginnen met het verbruik van een inductiekookplaat. Inductie behaalt het hoogste energierendement, namelijk zo'n 80 tot 90 procent. Met een inductiekookplaat verbruik je gemiddeld 175 kWh per jaar. Het verbruik van een keramische plaat ligt met 225 kWh hoger. Het rendement van koken ligt bij deze kookplaten rond de 60 procent.

Gas, inductie of keramisch?
Bij koken op gas kun je de warmte goed regelen. Een gaskookplaat is goedkoop in aanschaf. Koken op gas is echter inefficiënt; er gaat warmte verloren. Met de stijgende gasprijzen is deze manier van koken niet echt toekomstbestendig.
Koken op inductie is vanwege de snel afkoelende platen veilig. Ook is een inductiekookplaat zuiniger dan een keramische kookplaat. Het nadeel is dat je soms nieuwe pannen nodig hebt.
Keramisch koken is eenvoudig. Ook heb je vaak geen nieuwe pannen nodig. Een nadeel is dat de temperatuur niet zo heel nauwkeurig te regelen is en het stroomverbruik hoger ligt.

Andere aandachtspunten

Wanneer je weet op welke kookplaat je voortaan wilt koken, kun je kijken naar het aantal kookzones. Je kunt kookplaten in verschillende afmetingen kopen, waarbij meestal geldt dat hoe breder de plaat is, hoe meer kookzones je hebt. En dat is bij elektrische kookplaten wel iets om rekening mee te houden. 

Voordat je overstapt van gas naar elektrisch is het zaak te kijken naar de stopcontacten in je keuken en je meterkast. Het kan namelijk zijn dat je deze moet ombouwen. Een geschikte aansluiting is belangrijk, omdat je elektrische kookplaat anders niet (goed) werkt of de stoppen kunnen doorslaan.

Als je alleen 2-polige stopcontacten hebt, dan is jouw aansluiting geschikt voor 1-fase elektrische kookplaten. Als je 5-polige stopcontacten hebt, dan kan je aansluiting geschikt zijn voor 2- of 3-fase elektrische kookplaten. Het fasen meten kan met een multimeter. Neem daarnaast ook een kijkje naar de fornuisgroep in de meterkast. 

Is jouw meterkast niet geschikt voor de kookplaat die je wilt kopen? Het aanpassen van een meterkast is geen gemakkelijk klusje. Zodoende raden we aan om bij twijfel een vakman in te schakelen.